کد مطلب:68021 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:391

کتب فارسی مذهبی











می دانیم كه حدود 30 تا 40 سال است كه در كشور ما چاپ و نشر و نوشتن رواجی یافته است. این امر در قلمرو مذهب نیز به صورتی چشمگیر وجود داشته است و دارد.[1] و بی گمان كارهای ارجمندی شده است. از جمله تألیفات بسیاری از قدما كه

[صفحه 297]

در دسترس قرار گرفته است. اما در این عرصه، یعنی عرصه ی نوشتن و ترجمه و تألیف و نشر مجله و جزوه و... كارهایی بسیار مبتذل، ناهنجار، بی استناد، عوامانه و در یك كلام: به زیان دین و فرهنگ دینی نیز كم نبوده است. و در این میان، مقداری از كتابهایی كه در تاریخ ائمه ی طاهرین و بیان معارف و فرهنگ شیعی نوشته شده است و در آنها نویسندگان به بحث در مسائل شیعی پرداخته اند، از نظر صحت و سقم برداشت، شكل عرضه، و سطح دید و استنباط، بسی منحط و زیانبار بوده است.

علامه ی امینی، از نشر این كتابها رنج بسیار می برد. معتقد بود كه این گونه تألیفات بر پایه ی نقد تاریخی و مآخذ موثق و مقابله و تطبیق و اجتهاد و استنتاج صحیح نوشته نشده است و مؤلفین ابدا صلاحیت این كار را نداشته اند. درست به یاد دارم كه یك بار با تأثر شدید می گفت «كتابهایی را كه در این سالها در شرح حال ائمه در زبان فارسی نوشته شده است باید ریخت به دریا!».این عین كلامی بود كه با گوش خود از آن عالم ربانی و علامه ی بزرگ شنیدم. و مخصوصا- با همه ی تردیدی كه در نقل آن داشتم- نقل كردم، تا اگر یك محقق دلسوز مذهبی، به اینگونه كتابها ایراد گرفت و آنها را به عنوان نشریه ای مبتذل و كم مایه و سطحی و مبتنی بر مطالب سست و مضر و بیراه معرفی كرد، هوچیان عوام فریب و كاسبكاران كتابهای دینی، مقدسان عوام را علیه او نشورانند. و تا نگریستند كه ممكن است دكانشان تخته شود به هوچیگری نپردازند.این موضوع دست كم، باید این نتیجه را داشته باشد، كه هر كس رسید

[صفحه 298]

درباره ی مذهب كتاب یا مقاله ننویسد، و هر كسی نیز ناشر مذهبی نشود، و هر ناشر مذهبی هرچه را رسید، باارزش و بی ارزش، نشر نكند. علاقه ی به مذهب خوب است و ستودنی، اما صرف علاقه ی به مذهب و اندكی مسموعات و اطلاعات، انسان را بدل به نویسنده و مؤلف مذهبی نمی كند.



صفحه 297، 298.





    1. «آمار موجود نشان می دهد كه بین سالهای 1316 تا 1320 سه موضوع بر كتابهای چاپ ایران تسلط مطلق داشته اند: مذهب، تاریخ و ادبیات...»- مقاله ی دكتر هوشنگ ابرامی (كتاب امروز، شماره ی اول، مهرماه 1350، ص 33).

      «بازار وسیع دیگری- كه به عقیده ی برخی از ناشران سهم آن از مجموع فروش كتاب در ایران به 50 درصد می رسد- بازار كتابهای اسلامی است، از قبیل كتابهای دعا و پند و اندرز و شرح حال بزرگان دین و كلمات قصار و متون مقدس و تفاسیر آنها»- مقاله ی شائول بخاش، (كتاب امروز، شماره ی 5، بهار 1352،ص 47).

      «فروش كتابهای مذهبی (اسلامی) درایران هنوز هم بیشترین رقم را دارد...»- مقاله عبد الحسین آذرنگ و بهاء الدین خرمشاهی، (نامه انجمن كتابداران دوره هشتم، شماره اول، بهار 1354 ص 17).